Rối loạn tiêu hóa sau sử dụng kháng sinh ở trẻ em: Cơ chế và hướng xử trí

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng thường gặp ở trẻ sau khi sử dụng kháng sinh, đặc biệt ở nhóm tuổi sơ sinh và nhũ nhi. Các biểu hiện có thể bao gồm: tiêu phân lỏng, phân chua, đầy hơi, chướng bụng.

1. Cơ chế gây rối loạn tiêu hóa sau dùng kháng sinh

Kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn làm giảm số lượng vi khuẩn có lợi (lợi khuẩn) trong đường ruột. Khi hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng:

• Giảm lợi khuẩn: Suy giảm khả năng hỗ trợ tiêu hóa và bảo vệ niêm mạc ruột.

• Tăng sinh vi khuẩn có hại: Một số vi khuẩn như Clostridium difficile, Proteobacteria… có thể phát triển mạnh, gây rối loạn tiêu hóa, viêm ruột hoặc tiêu chảy.

• Ảnh hưởng lâu dài: Hệ tiêu hóa trở nên nhạy cảm hơn, giảm khả năng hấp thu dưỡng chất và dễ xuất hiện phản ứng bất thường với một số loại thực phẩm.

2. Hướng xử trí

• Theo dõi sát triệu chứng: Nếu trẻ có tiêu chảy kéo dài, sốt, nôn ói hoặc mất nước, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám.

• Duy trì chế độ ăn phù hợp: Tăng cường chất xơ hòa tan (rau, củ, quả phù hợp lứa tuổi), đảm bảo cung cấp đủ nước và điện giải.

• Bổ sung lợi khuẩn (probiotics): Lựa chọn đúng chủng lợi khuẩn (Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardii…) có bằng chứng khoa học hỗ trợ phục hồi hệ vi sinh đường ruột, rút ngắn thời gian tiêu chảy và giảm nguy cơ tái phát.

3. Lưu ý quan trọng

Việc bổ sung lợi khuẩn nên được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng, đặc biệt đối với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, để đảm bảo an toàn và hiệu quả.